Główne ukraińskie polityczne organizacje emigracyjne na świecie i w USA

Publikuję odtajniony w 2007 roku dokument Centralnej Agencji Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych, ukazujący pełen obraz struktury organizacyjnej i przywódczej wszystkich agend ukraińskich nacjonalistów, utworzonych po roku 1947 w USA, Kanadzie, Australii i Europie Zachodniej. Mam nadzieję, że dokument ten przyczyni się na gruncie polskim do lepszego poznania metod działania banderowsko - melnykowskiej pajęczyny konspiracji, której głownym celem pozostaje niezmiennie, od samego początku powstania naczelnej czapy tych wszystkich organizacji, czyli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, tj. metodyczne dążenie do całkowitego zniszczenia Narodu oraz likwidacji Państwa Polskiego.

Szczególne podziękowania składam na ręce tłumacza poniższego tekstu, który z oczywistych względów pragnął pozostać anonimowy.

Posiadam również kolejny odtajniony raport C.I.A., liczący 28 stron maszynopisu dotyczący konfliktu pomiędzy OUN Bandery, a OUN Melnyka. Będę wdzięczny, jeśli ktoś podejmie się przetłumaczenia tego dokumentu z języka angielskiego na polski.

Jacek Boki - Elbląg 23 kwiecień 2019 r.

jacek.boki@interia.pl 

TAJNE

Notatka

11 LISTOPADA 1977

Data informacji: 1971, aktualizacja z 1976 r.

1.      WSTĘP: na początku 1970 roku, ukraińskie środowisko polityczne prezentowało wiele cech przedwojennych ukraińskich ugrupowań politycznych. Najważniejszą polityczną rolę odgrywały trzy frakcje OUN (Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów): OUN/B (Bandera), OUN/M (Melnyk), OUN/Z (zagraniczny).  Pierwsza frakcja była największa, lecz miała w swych szeregach niewielu naśladowców ze środowiska intelektualistów. Partie centrum były reprezentowane przez URDP (Ukraińska Rewolucyjna Partia Demokratyczna), UNDO (Ukraiński Narodowy Demokratyczny Sojusz) oraz UNDS (Ukraiński Narodowy Związek Zawodowy).  Lewica składała się z: USP (Ukraińska Partia Socjalistyczna), natomiast prawicę reprezentowały: monarchistyczna SHD ( Unia Patriotów) oraz SVU (Sojusz Wyzwolenia Ukrainy).

OUN/M, OUN/Z, UNDO, UNDS oraz USP były członkami Ukraińskiej Rady Narodowej. Organ wykonawczy rady był postrzegany przez jej członków jako rząd Ukraińskiej Narodowej Republiki (UNR) na uchodźstwie, który istniał na Ukrainie od 1917 do 1920. Ukraińskie słowo „rada” jest odpowiednikiem rosyjskiego słowa „Związek” lub „Sojusz”.

A.    Główne Ukraińskie polityczne organizacje emigracyjne w 1971:

OUN/B – Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów/ Bandera z kwaterą główną w Monachium, gdzie znajdowała się również siedziba ich przewodniczącego Jarosława Stećko. Stećko był także przewodniczącym ABN.

Inni ważni członkowie w Monachium to: Ivan Kaszuba, Stepan Łenkavskij, Stepan Mudry. W Insbruku i Austrii: Osyp Tiushka. Hryhory Drabat i Wasyl Oleskiv w Londynie. Wołodymyr Kosyk i Borys Witoshynskyy w Paryżu. Roman Malashchuk i Wasyl Bezkhlibnyk w Toronto. Niykhaylo Shegedyn w Melbourne.

OUN / B jest związany z takimi organizacjami obywatelskimi jak OOChSU - Organizacja Obrony Czterech Wolności Ukrainy w USA lub LVU - Liga Wyzwolenia Ukrainy w Kanadzie. Liderzy OUN / B i OOChSU w USA to Stepan Halamay, Lev Futala, Ivan Vynnyk

Ivan Vovchuk. Lider OUN / B w Kanadzie, R. Malashchuk, jest również prezesem LVU.

OUN / B ma następujące publikacje: Szlakh Peremohy (Szlak Zwycięstwa) - tygodnik, Monachium, Vyzvolnyy Shlakh (Szlak Wyzwolenia/Wolności) - miesięcznik publikowany w Londynie i Ukraińska Recenzja także w Londynie; Echo z Ukrainy – tygodnik w Toronto, Visnyk (The Herald) – miesięcznik w Nowym Jorku.

OUN / B jest decydującym czynnikiem ABN – Antybolszewickiego Bloku Narodów, który obejmuje przedstawicieli różnych nierosyjskich organizacji emigracyjnych. W USA działalność ABN jest prowadzona przez Przyjaciół ABN (PABNA – Przyjaciele ABN w Ameryce). SUM – Stowarzyszenie Młodzieży Ukraińskiej z siedzibami w kilku krajach zachodnich, również jest pozwiązany z OUN / B.

OUN/M

OUN / M - OUN - Melnykivtsi (grupa Melnyk) ma swoją siedzibę główną w Paryżu, gdzie mieszka też jej lider Oleh Shtul-Zhdanovych. Inni główni urzędnicy OUN / N to: Arkadyy Żukowski w Paryżu; Dmytro Andrievskyy, Yakiv Makovetskyy, Antin Melnyk (1), Ivan Zheguts w Monachium; Hryhory Kostiuk w Londynie: Jarosław Haywas w Newark, N.J., Zenon Horodyskyy w Trenton, N.J. Osyp Zinkewych w Baltimore, Zynowij Knysh w Toronto, Mykoła Plawiuk w Ancaster, Ontario, Markb Antonowych w Montrealu, Bohdan Bociurkiw w Ottawie. Oficjalna publikacja ODN / M to Ukrainske Slovo (Ukraińskie słowo).

 

Półoficjalny Novyy Shlakh (Nowa Ścieżka/Nowy Szlak) jest publikowany w Winnipeg, Latarka (Torch) w Baltimore. Powiązane z OUN/M są: ODWU – Organizacja Odrodzenia Ukrainy w USA, UNO - Ukraiński Sojusz Narodowy w Kanadzie, UNYe – Ukraińska Unia Narodowa we Francji.

OUN/Z

Ma swoją siedzibę w Monachium. Głównymi oficerami są Bohdan Kurdiuk (przewodniczący);  Dana Rebet, Ivan Chornij, Iryna Kozak w Monachium; Światosław Wasylko w Nottingham, Anglia, Wołodymyr Vashkovych w Manchesterze, Oleksander Kowdlysko w Bradford, Roman Ilnytzkyj, Anatol Kaminsky, Roman BorkOwsky w Nowym Jorku, Vasyl Markus w Chicago, Bohdan Pidhaynyy, Karolo Mykytchuk w Toronto, Kanada. Oficjalnym miesięcznikiem OUNz jest Ukrainsky Samostijnyk, opublikowany w Monachium.

OUN/z jest powiązany z ZP / UHVR.

ZP/ UHVR

Zagraniczne przedstawicielstwo Najwyższej Ukraińskiej Rady Wyzwolenia zostało założone na Ukrainie w 1944 jako polityczne przywództwo UPA - Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Prezesem ZP / UHVR jest ks. Ivan Hryniokh, zamieszkały w Monachium. Inni główni oficerowie to Joseph Beran w Bernie, Szwajcaria, Kyrylo Mytrowych w Paryżu, Sviatoslaw Vasylko w Nottingham, Anglia, Bohdan Czajkiwskyj, Roman Ilnytzkyj, Anatol Kaminsky, Mykoła Łebed (2), Myroslaw Prokop w Nowym Jorku, Pawlo Turula w Chicago, Mykhaylo Marunchak w Winnipeg, Myroslaw Maleckyj w Toronto, Bohdan Halajczuk w Buenos Aires, Argentyna, Myroslaw Boluch w Glenroy, Vic., Australia. ZP / UHVR publikowało miesięcznik Suchasnist („Współczesny”) w Monachium.

OUN/Z i ZP / UHVR są powiązane z dwiema organizacjami obywatelskimi: Obyednannia Prykhylnykov Vyzvolnoyi Borotby (OPWB – Stowarzyszenie dla Wolnej Ukrainy) w USA i Ukrainsko-Kanadijske Towarzystwo (Towarzystwo Ukraińsko-Kanadyjskie) w Kanadzie, które ma oddziały w różnych miastach w obu krajach, a także z UPA w USA i Kanadzie.

W ostatnich latach wiele grup studenckich i intelektualistów zawiązało bliskie relacje z ZP / UHVR i OUN/Z.

URDP


(Ukraińska Rewolucyjna Partia Demokratyczna) ma swoją siedzibę w Monachium, Niemcy. Na jej czele stoi Wasyl Hryshko, który obecnie mieszka w Monachium. Inni liderzy URDP to: Fedir Hayenko, Mykhaylo Romashko, Ivan Tarasiuk w Monachium, Vitaly Bender w Reading w Anglii i Mykdia Stepanenko w Washington D.C. W 1970 r. Doszło do rozłamu w partii i frakcja pod przewodnictwem Mykoły Stepanenko zorganizowała inną grupę pod tą samą nazwą, kwestionując przywództwo Hryshko. Stepanenko jest wiceprezesem UNR (Ukraińska Narodowa Republika) na uchodźstwie. Jak dotąd większość członków pozostała lojalna wobec Hryshko, jednak Stepanenko cieszy się poparciem Mykoła Lewytsky, prezesa UNR na uchodźstwie.

URDP wydaje  tygodnik Nowyje Wiesti (Nowa Wiadomość) w Niemczech oraz miesięcznik Novi Dni (Nowe Dni) w Toronto. URDP jest powiązany z trzema organizacjami obywatelskimi: OURDP - Organizacja Ukraińców o Rewolucyjnych Demokratycznych Przekonaniach) w USA, DOBRUS - Demokratyczna Unia Ukraińców Prześladowanych przez Sowietów) w USA i Kanadzie, ODUM - Organizacja Młodzieży Demokratycznej Ukrainy w USA i Kanadzie.

UNDO

(Ukraiński Sojusz Demokratyczny) składa się z członków starszego pokolenia. Został założony na Zachodniej Ukrainie w latach 20. pod okupacją polską. Przestał istnieć na początku II wojny światowej i wznowił działalność po wojnie.

Przewodniczącym UNDO jest Lubomyr Makarushka w Bonn. Inni główni oficerowie to: Mykhaylo Dobrianskyy w Monachium, Wasyl Fedoronchuk w Rzymie, Dmytro Kuzyk w Trenton, N.J. Dmytrol Esterniuk w Rochester, N.Y. i Oleksander Yavorskyy w Toronto. Nieporozumienia w partii spowodowały rozłam w 1970. Frakcja kierowana przez Esterniuka i Fedorończuka jest wspierana w Radzie Najwyższej UN Mykoły Lewytskyy. UNDO pod wodzą L. Makarushka, URDP pod wodzą Hryshko i OUN/Z są obecnie w opozycji do kierownictwa OUN/z i Mykoły Lewickiego.

USP

(Ukraińska Socjalistyczna Partia) nie ma zwolenników młodszego pokolenia i ma problemy przez wewnętrzne nieporozumienia. Jego głównymi oficerami są: Stepan Ripeckyy (przewodniczący) zamieszkały w Brooklynie, N.Y. Ivan Palyvoda w Bound Brook, N.J., Spyrydon Dowhal, Panas Fedenko, Ivan Luchyshyn w Monachium, Niemcy.

UNDS

ma swoją siedzibę w Monachium. Został założony po drugiej wojnie światowej w Niemczech Zachodnich przez ukraińskich emigrantów klasy średniej oraz przez starsze pokolenie ze wschodniej Ukrainy. Główni oficerowie UNDS to Mykola Liwytskyy (przewodniczący), Petro Beley, Ivan Tarasiuk w Monachium, Ivan Kramarenko i Petro Samoyliv w Nowym Jorku. Publikują tygodnik Meta (Cel). Jego redaktorem jest Myroslaw Styranka.

SHD

Unia Patriotów to partia monarchistyczna kierowana przez pannę Elysavete Skoropadskyy, córkę zmarłego hetmana Pavlo Skoropadskyy, który rządził na Ukrainie od kwietnia do listopada 1918 roku, oficerowie: Bohdan Koval i Dmytro Levchuk w Nowym Jorku, Myron Korolyshyn w Toronto. SHD publikuje cotygodniową gazetę - Batkivshchyna (Ojczyzna) w Toronto.

SVU

(Sojusz dla Wyzwolenia Ukrainy) ma siedzibę w USA z oddziałami w Kanadzie, Australii i Niemcach Zachodnich. Jego członkowie pochodzą przede wszystkim ze wschodniej Ukrainy. Przewodniczący: Valentyn Kowal, Brooklyn, N.Y. Inni oficerowie: Taras Bulba-Borovets, Dmytro Yarko i Oleksa Kalynnyk. Publikacją SVU jest Misja Ukrainy, publikowana na Brooklynie. SVU jest związany z Amerykanami w Free Captive Nations, w Nowym Jorku.

B. 1976 – aktualizacja zmian w głównych ukraińskich politycznych organizacjach emigracyjnych

Obserwacje ogólne

Nie zaszły istotne zmiany wśród ukraińskich partii politycznych od 1971 r. Natomiast zmniejszenie działalności politycznej tych grup należy przypisać podziałom, które miały miejsce w 1970 r. w URDP i UNDO,  których silniejsze frakcje, jak również OUN/Z opuścił Radę UN w 1970 r. Te wydarzenia w politycznym życiu Ukraińców na Zachodzie zostały zrekompensowane przez wzrost aktywności młodszego pokolenia Ukraińców przede wszystkim byli to prześladowani ukraińscy intelektualiści w ZSRR.

OUN/B

Podczas gdy OUN / B nadal jest kierowany przez Jarosława Stetsko, codzienną pracą partyjną kieruje jego żona Slava Stetsko i Stephan Halamay, obecnie redaktor naczelny gazety Szlakh Peremohy w Monachium. Formalni deputowani Stetsko to Roman Malaszczuk z Toronto, Kanada i Hryhoriy Drabat z Londynu, Anglia. Ultra prawicowa grupa członków OUN / B sprzeciwiająca się Y. Stećko publikuje kwartalnik Klych Natsiyi w Filadelfii pod redakcją Myroslawa Rudyy. Najbardziej znani członkowie grupy to Borys Witoshynskyy i Ivan Yarosh.

OUN/M

Ołeh Shtul-Zhdanovych, przewodniczący OUN, jest chory od dłuższczego czasu. Jego obowiązki wykonuje jego pierwszy zastępca Denys Kvitkowsky mieszkający w Detroit, USA. Jarosław Haywasspadł został wykluczony z kierownictwa OUN / M w 1973 r.

OUN/Z

Ukrainsky Samostiynyk, oficjalny miesięcznik OUN / Z z dniem 1 stycznia 1976 r. przestał być wydawany.

ZP / UHVR

Nowi członkowie ZP / UHVR zostali wybrani w 1971 roku wśród nich Roman Kupchinsky i Marta Skorupsky. Bohdan Halaichuk i Evhen Wretsiona zmarli odpowiednio w 1974 i 1975 roku.

URDP

URDP jest obecnie kierowany przez Mykhailo Voskobiynyka z Syracuse, N.Y. Wasyl Hryshko z Yonkers, N.Y. jest honorowym prezesem. Mykoła Stepanenko, który przewodzi innej frakcji URDP mieszka w Mount Pleasant w stanie Michigan.

UNDO

Silniejsza frakcja UNDO, która oderwała się od UN Rady w 1970 r. jest kierowana przez Oleksandra Yaworskyy z Toronto. Pavlo Kashynsky jest szefem innej frakcji w Monachium.

USP

USP jest strasznie podzielony. Przewodniczącym partii jest Stepan Ripetskyy. Spyrydon Dowhal zmarł w 1975 roku.

UNDS

UNDS ma Teofila Leontija na stanowisku prezesa w Monachium. Przedstawiciel partii w USA Ivan Kramarenko zmarł w 1974 roku.

SHD

Po śmierci Elysavety Skoropadskiej w 1975 r. , która była przewodniczącą SHD, tymczasowa Rada objęła kierownictwo nad partią.

SVU

Najnowsza kopia publikacji SVU ukazała się w 1975 roku.

2.      Ważniejsze ukraińskie polityczne, braterskie i młodzieżowe organizacje w USA.

A. Wprowadzenie: szacuje się, że jest około 2 000 000 Ukraińców i ich potomków w Stanach Zjednoczonych obecnie, w tym około 10 000 studentów. Największa ukraińska organizacja emigracyjna w USA to Ukraiński Komitet Kongresowy Ameryki, z około 120 000 pełnopłatnych członków i dodatkowo 10 000 członków, którzy płacą mniej i nie są uważani za pełnoprawnych członków. Jest to organizacja dachowa zrzeszająca około 54 grup ukraińskich nacjonalistów, zorganizowanych w 114 lokalnych oddziałach.

B. Organizacje: liczby członków tych organizacji są przybliżone, szczególnie te dotyczące organizacji politycznych, wiele grup uważa te statystyki za dane pół-poufne.

Braterskie organizacje:

Ukraińskie Stowarzyszenie Narodowe (UNA) - 88 000 (w tym 20 000 młodych ludzi)

Ukraińskie Stowarzyszenie Robotników (UWA) - 15 000

„Stowarzyszenie Opatrzności Ukraińskich Katolików - 16 000

Ukraińskie Stowarzyszenie Pomocy Narodowej - 9,000 (UNAA)

(2) Organizacje akademickie:

• Towarzystwo Naukowe Szewczenko - 2000
• Ukraińska Wolna Akademia Sztuk i Nauki – 400

(3) Organizacje młodzieżowe:

• Związek Młodzieży Ukraińskiej (SUM) - 6000
• Plast (Skauci) - 3000
• Związek Ukraińskich Studentów Ameryki (SUSTA) - 1000 (240 w rejonie Nowego Jorku)
• Związek Demokratycznej Młodzieży Ukraińskiej (ODUM) -  800
• Ukraińskie Stowarzyszenie Studentów - 200 w rejonie Nowego Jorku
• Związek Młodzieży Akademickiej (Zarevo)  - 200
• Związek Ukraińskich Studentów (TUSM)  - 100

(4) Organizacje polityczne:

• UN Rada (rząd - na emigracji) , oddział w USA - 2000 do  3000
• Organizacja nacjonalistów ukraińskich (OUN) znana również jako OUN / Melnyk  - 1000
• OUN / Bandera lub OUN / Rewolucja (odejście od OUN / Melnyk w 1940 r.) - 5000
• OUN / Dviykari lub Przedstawicielstwo Zagraniczne / Ukraińska Najwyższa Rada Wyzwolenia - ZP / UHVR. Ta grupa oddzieliła się od OUN / Bandera w 1948 r. -  1 000 do 2000

   

      Ukraińska Rewolucyjna Partia Demokratyczna (URDP) - 1000

• Ukraiński Popularna Demokratyczna Partia (rozdzielona od URDP) - 100
• Ukraińska Narodowa Unia Demokratyczna (UNDO) - 50
• Ukraińska Partia Chłopska - od 70 do 100
• Unia na rzecz Wyzwolenia Ukrainy (SVU) SO
• Organizacja Obrony Czterech Wolności na Ukrainie (ODFFU) - ta sama grupa jak OUN / Bandera
• Organizacja Odrodzenia Ukrainy (ODWU) - ta sama grupa co OUN / Melnyk
• Stowarzyszenie Ukraińców w Ameryce (UAU) - odłączyło się od UCCA w 1968 r. - niewielu członków 
• Liga Wyzwolenia Ukrainy - 200
• Związek Byłych Ukraińskich Żołnierzy  - 300
• Związek Władców Hetmana  - 700
• Braterstwo Byłych Żołnierzy Ukraińskiej Armii Narodowej - 500
• Ukraińska Unia Narodowa - 100
• Związek Ukraińskich Federalistycznych Demokratów -  (dawniej Vlassovites) - członkostwo nie zostało potwierdzone.

3. Najnowsze trendy w ukraińskiej emigracji

W porównaniu z sytuacją w 1960 i na początku lat siedemdziesiątych, kiedy ukraińskie spektrum polityczne zachowało wiele cech przedwojennych ukraińskich ugrupowań politycznych, druga część lat siedemdziesiątych przyniosła znaczne zmiany spowodowane przede wszystkim naturalnym procesem starzenia się i / lub spadkiem aktywności politycznej.

W ostatnich latach jednak w ukraińskiej polityce pojawiło się nowe zjawisko. Fala represji na Ukrainie w 1972 r. wywołała wielkie zainteresowanie sprawami ukraińskimi młodszego pokolenia Ukraińców urodzonych i wychowanych na Zachodzie. Ruch praw obywatelskich i wzrost uczuć etnicznych w różnych grupach w USA pobudził również podobny przebieg sytuacji w społeczności młodych Ukraińców.

Spośród historycznych ukraińskich partii politycznych decydującą rolę nadal odgrywają trzy frakcje OUN (Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów), tj. OUN / B , OUN / M (Melnykivtsi) i OUN/Z  (zarokdonom - za granicą). Pierwsza frakcja jest najliczniejsza, ale posiada nielicznych intelektualistów w swym gronie. OUN / B jest ściśle związany z SUM (Sojusz Ukraińskiej Młodzieży) i takimi organizacjami obywatelskimi jak np. OOChSU w USA (Organizacja Obrony Czterech Wolności dla Ukrainy). Podobnie OUN / M ma swoich zwolenników wśród członków UNO (Ukraińskiej Jedności Narodowej) w Kanadzie. Członkowie i zwolennicy OUNz działają w USA w OPVBU (Stowarzyszenie dla Wolnej Ukrainy). OUN/Z oraz OkVUPA (Stowarzyszenie Byłych Członków UPA-Ukraińskiej Powstańczej Armii) uznają ZP / UHVR jako ich reprezentatywny organ polityczny.

UNR (Ukraińska Rada Narodowa i jej organ wykonawczy, jest postrzegany przez ich zwolenników jako rząd na uchodźstwie w składzie UNDS- Ukraiński Narodowy Sojusz Państwowy, USP -Ukraińska Partia Socjalistyczna, OUN / M , a także frakcje URDP (Ukraińska Rewolucyjna Partia Demokratyczna), UNDO (Ukraińska Narodowa Demokratyczna Unia) i SP (Partia Chłopska). UNRada została znacznie osłabiona przez wewnętrzne tarcia i pęknięcia. W latach 1973-74 sojusz międzypartyjny pod nazwą Ukraiński Ruch Demokratyczny został ustanowiony wspólnie przez OUN/Z oraz frakcje URDP i UNDO. Ruch (UDR) jest w opozycji wobec UNRady.

Na koniec II wojny światowej partiom ZP / UHVR i OUN / B udało się nawiązać kontakty z ukraińskim podziemiem i partyzanckim ruchem na Ukrainie. Zniszczenie UPA i podziemia

Przez Sowietów w połowie lat 50. XX wieku oraz pojawienie się intelektualnego fermentu w ZSRR  w połowie lat 60. XX wieku wzbudził duże zainteresowanie ukraińskich emigracyjnych artii, które  liczyły na odrodzenie narodowe w okresie po Stalinowskim.

Na początku lat sześćdziesiątych udane próby zostały wykonane przez ZP / UHVR aby nawiązać kontakty z kilkoma liderami nowego ruchu na Ukrainie. Jednym z najbardziej niezwykłych wytworów tych więzi były dokumenty napisane przez ukraińskich dysydentów i przemycone z Ukrainy do publikacji za granicą. Setki dokumentów (książek, broszur, odwołań, protestów, indywidualne i grupowe listy) zostały opublikowane  przez gazety  Prolog i Suchasnist.  OUN / M podążyło zatrendem, publikując The Chornovil Papers w 1968 a następnie 5 wolumenów Ukrainskyj Visnyk. Dokumenty te zostały uzyskane przez ZP / UHVR.

OUN / B odniósł znacznie mniejszy sukces w swoich staraniach, aby nawiązywać kontakty z dysydentami na Ukrainie, sądząc na podstawie liczby dokumentów uzyskanych na Ukrainie i dystrybuowanych na zachodzie. To samo można powiedzieć o URDP, który wszedł w 1968 roku w-posiadanie eseju „Ponowne zjednoczenie czy Przyłączenie”.

Masowe aresztowania ukraińskich dysydentów w 1972 roku nie zatrzymało przepływu dokumentów na Zachód. Dokumenty te są głównie autorstwa osób zatrzymanych w więzieniach i obozach koncentracyjnych. Obejmują one nie tylko osobiste żale, ale także dotyczą kwestii politycznych, kulturowych i ekonomicznych, problemów współczesnej Ukrainy. Uzyskują dość szeroki obieg na Ukrainie i stają się jeszcze bardziej znane Ukraińcom, szczególnie, że są przemycane na Zachód, a następnie przekazywana do Ukrainy przez zachodnie stacje radiowe (Radio Liberty, B.B.C., .V.O.A., Watykańskie Radio a.o.). Jednocześnie, jak wskazano powyżej, te dokumenty opublikowane przez prasę ukraińską na Zachodzie stymulują duże zainteresowanie społeczności ukraińskiej wydarzeniami na Ukrainie (setki takich dokumentów było rozpowszechnionych przez serwis prasowy ZP / UHVR).

Jak wcześniej wskazano, podział na Ukrainie i szczególnie aresztowania z 1972 r. były główną przyczyną przyspieszenia ukraińskich działań młodzieżowych na Zachodzie. W

tym czasie młodsi Ukraińcy zaczęli się organizować w ugrupowania polityczne i półpolityczne, których głównym zadaniem była obrona więźniów politycznych w ZSRR, a zwłaszcza na Ukrainie. Te grupy, które powstały głównie w USA i Kanadzie miały lewicową orientację polityczną. Ogólnie rzecz biorąc, grupy te zostały zorganizowane w Komitety dla Obrony sowieckich więźniów politycznych z oddziałami w Nowym Jorku, Toronto, Londynie i Paryżu. W Toronto, gdzie polityczny profil pozostał lewicowy, niektórzy młodsi zorganizowali się w „kolektyw wydawniczy” o nazwie Meta, który wyprodukował nieperiodyczne czasopismo poświęcone ukraińskim i wschodnioeuropejskim spraw

W USA Komitet Obrony Sowieckich Więźniów Politycznych, stworzony na początku 1972 r.,  odegrał mniejszą rolę ideologiczną podczas agitacji wśród lewicy i liberalnej inteligencji

w sprawach dotyczących podziału na Ukrainie i w ZSRR. Zostało to przejęte przez inne komitety obrony. Komitetowi Obrony Sowieckich Więźniów Politycznych w USA również udało się stworzyć solidną podstawę do zacieśnienia współpracy z podobnymi młodzieżowymi i obywatelskimi organizacjami  oraz różnymi narodowościami, głównie z Żydami, Polakami, Czechami, Litwinami, Tatarami Krymskimi, Ormianami, a także z Rosjanami.

Aktywizacja młodszych Ukraińców wpłynęła także na Kanadyjską Ukraińską Organizację Studentów, która w ciągu ostatnich pięciu lat stała się znacznie bardziej aktywna polityczne w swoich poglądach i zaangażowała się w sprawy związane z walką w ZSRR. Komitet Obrony Valentyna Moroza w Toronto odegrał bardzo aktywną rolę w latach 1973-74 w mobilizowaniu kanadyjskiej opinii publicznej wokół kwestii prześladowań w ZSRR. W USA podobne komitety tego typu były również aktywne, ale z mniejszymi sukcesami, sądząc po artykułach, które się pojawiły w prasie amerykańskiej.

Źródło:

Ukraińskie organizacje nacjonalistyczne w USA i Kanadzie w USA i Kanadzie. Raport CIA

https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/QRPLUMB%20%20%20VOL.%201_0004.pdf

1. Antin Melnyk - zbrodniarz wojenny, przewodniczący Światowego Kongresu Wolnych Ukraińców w latach 1971 – 1973, która to organizacja w 1991 roku zmieniła nazwę na Światowy Kongres Ukraińców. Od samego początku swego istnienia tj. od roku 1967, zarówno pierwsze, jak też i potem drugie wcielenie tej organizacji zrzeszało w swoich szeregach praktycznie samych ukraińskich zbrodniarzy wojennych, członków ukraińskiej policji pomocniczej w służbie III Rzeszy, OUN-UPA, batalionów Rolland i Nachtigall, członków dywizji Waffen SS Galizien i wielu innych ukraińskich formacji zagłady okresu II wojny światowej. W pierwszej, jak również i drugiej turze, niedawnych wyborów prezydenckich na Ukrainie, Światowy Kongres Ukraińców, był jednym z podmiotów nadzorujących prawidłowość przebiegu procesu wyborczego. W tym przypadku brzmi to jak ponury dowcip. Albowiem to tak, jakby demokratycznego przebiegu wyborów prezydenckich pilnowała Służba Bezpeky OUN – Bandery do spółki z dowództwem SS i policji, czyli Gestapo – Siherendienst.

2. Mykoła Łebed – szef Służby Bezpeky OUN-Bandery, który w trumwiracie wraz Dmytro Kłaczkiwskim – Kłym Sawurem, dowódcą UPA Północ i Romanem Szuchewyczem, głównodowodzącym UPA i OUN w zastępstwie Bandery, wydali rozkaz totalnej, krwawej eksterminacji polskiej ludności Wołynia i Małopolski Wschodniej. Jak pisze profesor Edward Prus, po zakończeniu wojny, Mykoła Łebed przez nikogo nie niepokojony w latach 1945 - 1946 mieszkał we Wrocławiu, skąd na początku drugiej połowy roku 1946 wyjechał, nie zatrzymywany przez nikogo do amerykańskiej strefy okupacyjnej w zachodniej części Niemiec.

_____________________________________________________________________________

Za wszelkie ewentualne wsparcie mojej działalności z serca dziękuję

PKO BP SA
Numer konta:  44 1020 1752 0000 0402 0095 7431