W obronie pomników i tablic ku czci poległych i pomordowanych na Podkarpaciu

 Motto : „Obce rzeczy wiedzieć dobrze jest – swoje obowiązek”

Od dłuższego czasu w Polsce a szczególnie w jej południowo – wschodniej części ma miejsce rugowanie miejsc pamięci, uświęconych krwią tysięcy Polaków – żołnierzy Wojska Polskiego, Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP), członków Milicji Obywatelskiej stojących na straży nienaruszalności granic i obrony ludności przed zagładą i grabieżami.

Niech za przykład – jeden z wielu – posłuży postanowienie wydane przez IPN, dotyczące likwidacji pomnika w Łubnem ku czci 31 poległych i pomordowanych żołnierzy WOP i milicjanta 1.

Analizując pismo w części „Postanowienia” i „Uzasadnienia” trzeba stwierdzić, że zawiera treści niemające dostatecznych podstaw do likwidacji (nadinterpretacja) a równocześnie wzajemnie się wykluczające.

Wstępem do rozważań niech będzie lakoniczny zapis w „Postanowieniu”, mający wskazać formułę i ideę powstania pomnika w przeszłości i jego odniesienie do czasów współczesnych.

Cytat:

”Postanawiam zaopiniować, iż pomnik upamiętniający żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza i funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej poległych i zamordowanych w dniu 1 kwietnia 1947 r. w walce z bandą Ukraińskiej Powstańczej Armii posadowiony w Baligrodzie na działce nr ew. 197 / 1 nie spełnia warunków o których mowa w art. 5a ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu”.

W dalszym przesłaniu pisma występuje narracja, która w rezultacie ma uzasadnić likwidację miejsca pamięci poległych i zamordowanych.

Podejmując się obrony pomnika przed likwidacją w Łubnem nie sposób odnieść się do istoty anarchii, destrukcji państwa i idei bezwzględnej ochrony granic od odzyskania niepodległości w 1918 r. do lat współczesnych.

Po pierwsze.

Aby uściślić i doprecyzować wskazane cytatem nazewnictwo można się posiłkować Słownikiem Języka Polskiego PWN, które definiuje jednoznacznie cytat:

„ Banda - grupa ludzi dokonujących wspólnie napadów i rabunków ”2 .

Definicja daje osnowę do dalszych szerszych rozważań i wniosków.

Zderzenie się Państwa Polskiego z bandytyzmem i dywersją w różnych częściach kraju i na zapleczu wojsk miały miejsce już u zarania II Rzeczypospolitej z różnym nasileniem w latach 1918 – 1924 r.

Ówczesne władze państwowe, przeciwdziałając szerzącej się anarchii i bandytyzmowi, postanowiły użyć zwartych jednostek wojskowych w celu zaprowadzenia porządku wewnętrznego szczególnie na terenie województw wschodnich. Tego typu użycie wojska traktowano jako działania asystencyjne.

Podstawę prawną asystencji wojskowej stanowił dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego3 (wszedł w życie 2 stycznia 1919 r.) oraz ogłoszone cztery miesiące później (25 kwietnia 1919 r.) Rozporządzenie Rady Ministrów o sposobie użycia wojska dla zabezpieczenia porządku publicznego, Dz. Pr. 1919, nr 35, poz. 276.4

Między innymi Artykuł 1 punkt 2 Rozporządzenia stanowił użycie wojska

cytat:

” dla uprzedzenia lub tłumienia zbiorowych aktów gwałtu publicznego, zbrojnych wystąpień przeciw Państwu, bezpieczeństwu życia i całości mienia obywateli”.

Wybiórcze badania określiły na przykład, że w 1923 r.. w działaniach asystencyjnych mogło wziąć udział 2,5 tys. oficerów i 85 tys. szeregowych 5.

Dla zapewnienia ochrony granicy wschodniej na olbrzymiej przestrzeni 1.450 km w sierpniu 1924 r. powołano Korpus Ochrony Pogranicza powierzając dowództwo gen. dyw. Henrykowi Minkiewiczowi 6.

Zamiarem i postanowieniem dowódcy Korpusu było cytat 7: 

„Za ochronę powierzonych odcinków uczyniono odpowiedzialnymi dowódców batalionów, dając im szerokie kompetencje działania w zakresie ochrony granicy i nakazując na obszarze własnej dyslokacji w zakresie bezpieczeństwa publicznego najściślejszą współpracę z władzami administracyjnymi pierwszej instancji i organami Policji Państwowej”.

Zadaniem Korpusu Ochrony Pogranicza było cytat 8:

„Spacyfikowanie granicy, zlikwidowanie bezwarunkowe i bezwzględne wszelkich zamierzeń wrogich państwu polskiemu, zapewnienie ludności miejscowej spokoju i opieki, ugruntowanie stanu bezpieczeństwa publicznego” .

Jak zaznacza Juliusz Ulrych ppłk. Szt. Gen. cytat 9„ 

„Idea kolaboracji10— zastosowana w Korpusie Ochrony Pogranicza w dziedzinie służby bezpieczeństwa publicznego na wszystkich eszelonach i we wszystkich trzech instancjach, będzie posiadała długotrwałe znaczenie i nie pozostanie bez pożytku dla ogólnego dorobku państwowego”.

W pierwszym rzucie mobilizacji powszechnej począwszy od 31 sierpnia 1939 roku, między innymi na bazie jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza: Brygady KOP „Polesie”, pułku KOP „Snów”, pułku KOP „Sarny” i pułku KOP „Zdołbunów” powstała 38 Dywizja Piechoty Rezerwowa (kryptonim „Felicja”).

Mając wiedzę o dywersji w rejonie działań Wojska Polskiego kompanie asystencyjne KOP zabezpieczały teren przed dywersją lub ochraniały sztaby poszczególnych dużych jednostek. We wspomnianej dywizji była kompania asystencyjna nr 194 (sztabowa) pod dowództwem kpt. Stanisława Konasiewicza ze składu Brygady KOP Polesie 11.

Dywizja zasłużyła się w walkach Armii „Karpaty” i na podejściu w obronie Lwowa.

W tym samym w rejonie kilka lat później kolejni żołnierze z jednostek Wojska Polskiego, WOP i służb mundurowych walczyli, ginęli i zostali pomordowani w obronie integralności granic, życia, mienia i pokoju ludności. Dzisiaj te miejsca pamięci dla potomnych IPN ruguje.


Po drugie

W wyniku paktu Ribbentrop–Mołotow (23.08.1939 r) , któremu towarzyszy tajny protokół, nastąpił podział wpływów Niemiec i ZSRS w Europie Wschodniej. 28 września 1939 r. – niemiecko-sowiecki układ o granicach i przyjaźni między ZSRS a III Rzeszą, ustala ostateczny podziału ziem polskich.

Pomiędzy 28.11 a 1.12.1943 r. – na konferencji w Teheranie „wielka trójka” USA - W. Brytania - ZSRR po raz kolejny ustala, utratę wschodnich ziem przez Polskę opierając ją na „linii Curzona” a na zachodzie kosztem Niemiec. Granicę ostatecznie zatwierdzono w Poczdamie. W tej sytuacji geopolitycznej decyzje zapadły bez udziału Polski.

Każdy obywatel doświadczając nieszczęść i okropieństw wojny dążył do zachowania życia i dalszej pokojowej egzystencji. Państwo musiało zapewnić rozwój ekonomiczny, intelektualny i bezpieczeństwo obywateli. Przypisane nowe granice oraz bezpieczeństwa obywateli należało bezwzględnie bronić.

Groźny stan rzeczy, wytworzony na pograniczu, grasujący bezkarnie bandytyzm, zakrojona na szeroką skalę i gotująca śmiałe plany dywersja ukraińska ( co podkreśla także w pismach IPN o likwidacji pomników) oderwania części polskiego terytorium, nakazywały pośpieszne i szybkie działanie w postaci powołania jednostek ochraniających granicę i zapewnienia bezpieczeństwa publicznego.

Powołany żołnierz w okresie trwania jeszcze działań wojennych nie miał najmniejszego pojęcia jakie mu ideologie przypiszą współcześni historycy.

Z naciskiem należy podnieść fakt , że do WP, WOP 12 , KBW kierowano żołnierzy z powszechnego poboru.

Później następowała ewaluacja jednostek przypisanych Ministerstwu Obrony Narodowej dla innych Ministerstw. Taki stan rzeczy był powszechny i niezależny od poszczególnych żołnierzy z poboru.

Kierowani do różnych jednostek mieli obowiązek bezpośrednio obrony granicy Państwa Polskiego i w szerszym wymiarze ludności przed bandytyzmem ze zbiorowym terrorem do mordów włącznie.

W rejonie działania i mordów dokonywanych przez OUN UPA, jedyną legalną alternatywą otrzymania broni dla cywila w celu samoobrony swojej i rodzin było wstąpienie do Milicji Obywatelskiej.

Powyższym formacjom po drugiej wojnie ( WP – KBW – WOP– MO) postawiono bez mała identyczne zadania jak formacjom okresu II RP (WP - KOP - Policja Państwowa - Straż Graniczna). 

W wymienionej decyzji współcześnie IPN zakłada zbiorczą odpowiedzialność i ocenę całej Polskiej Armii, relatywizowanie walki i śmierci żołnierza polskiego „na dobrego i złego” w obliczu szeroko pojętego bandytyzmu i terroru.

Autor „Uzasadnienia” przedstawia teorie, które nie przystają do pamięci poległych w latach 1944 – 1947.

Co ma wspólnego podkreślanie dążenia do awansu społecznego żołnierzy z lat późniejszych do gwałtownych zamachów na życie innych w okresie działań wojennych i powojnia?

Osoba dając opinię 13 o rzekomych skrajnie negatywnych działaniach Wojska Polskiego, WOP dających niejako podstawy do wyburzenia pomników, powołuje m.in. się na deklarację znacznie późniejszych działań WOP zaznaczając cele - cytat:

„ochronę granicznych urzędów celnych i ich agend, granicznych stacji kolejowych, instytucji położonych w obrębie portów morskich, zapobieganie, rozpoznawanie wszelkiej wrogiej, przestępczej działalności oraz organizacji nielegalnych i antypaństwowych” .

Proszę zauważyć. Ta forsowana rzekomo „negatywna” działalność tamtego okresu każdemu współczesnemu Polakowi zdaje się być nadrzędną współcześnie.

Jeśli IPN wyznacza powyższe deklaracje za nieodpowiednie, to muszą korelować one ze wspomnianą przez niego przyszłą „dekompozycją” każdego państwa, nie tylko Polski.

Przecież obecnie służby siłowe i ochronne, mają podobne i wręcz poszerzone deklaracje działań. 

Dla zachowania i zastosowania właściwego stanu rzeczy, nazewnictwa w oficjalnych pismach IPN należy w tym miejscu zaznaczyć brak ich merytoryczności:

Wobec wojska zapisy w Konstytucji odnoszą się jednoznacznie do nazw: Wojsko Polskie, Siły Zbrojne. Nie ma tam odniesienia do nazwy „ludowe”. Podobnie IPN zaznacza jako „okres Polski Ludowej” przedział lat 1944 – 1989 r. Aczkolwiek wiadomo powszechnie, że w latach 1944 – 1952 nazwą Polski w obecnych granicach była Rzeczpospolita Polska.


IPN wskazuje na nielegalny charakter w „świetle prawa międzynarodowego” Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W istocie legitymacja jej władzy została uznana przez państwa zachodnie a współczesna nam Rzeczypospolita Polska przejęła sukcesję prawną po formie państwa polskiego w latach 1944 -1989 wraz całym bagażem symboliki. Nikt nie stawia obecnie tezy, iż Wojsko Polskie związane z ośrodkiem władzy w Lublinie i Warszawie w latach 1944- 1989 było armią okupacyjną 14.

Obserwowane współczesne działania Straży Granicznej i Wojska Polskiego w ochronie granic mają jednoznaczny charakter i cel zadań wywodzący się z okresu po I i II wojnie światowej.

Jeśli ktoś podważa ich działanie w odniesieniu również do formacji z przeszłości to do końca nie rozumie istoty państwa i obronności.

 

W konkluzji.

1, Proszę zauważyć, że w okresie II RP, po wojnie i obecnie Państwo Polskie miało i ma ustawowy obowiązek obrony integralności i nienaruszalności terytorium, życia, zdrowia, mienia obywateli.


2, Decyzje w kwestii likwidacji pomników kładą się cieniem, uwikłania na potrzeby współczesnej polityki i ideologii, a nie w celu zachowania czci dla poległych i pomordowanych Polaków.

Jan Polak - Wałbrzych

27 Październik 2021 r.

Źródła:

1 Pismo IPN nr BUW – 941 – 363 (3) ’18 z 2 marca 2019 r.

2 Źródło : Słownik Języka Polskiego . Zasoby internetowe link „ https://sjp.pwn.pl/sjp/banda;2551642.html (12.02.2021)

3 Dekret o używaniu wojska w wypadkach wyjątkowych, Dz.Pr.P.P. 1919 nr 1 poz. 80.

Źródło : Link do treści Dekretu na stronie Sejmu http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19190010080/O/D19190080.pdf (12.02.2021)

4 Rozporządzenie Rady Ministrów o sposobie użycia wojska dla zabezpieczenia porządku publicznego, Dz.Pr. P.P. 1919, nr 35, poz. 276.

Źródło: Link do treści Rozporządzenia na stronie Sejmu

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19190350276/O/D19190276.pdf (12.02.2021)

5 P. Stawecki , Polityka wojskowa Polski 1921-1926, Warszawa 1981, s. 149.

6 Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924 – 1925. Tłoczono w Drukarni Ministerstwa Spraw Wojskowych. , Warszawa , Przejazd 10.

7 Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924 – 1925. Juliusz Urlych ppłk Sztabu Generalnego „Myśl manewru generała dowódcy Korpusu” str. 2 – 3. Tłoczono w Drukarni Ministerstwa Spraw Wojskowych. , Warszawa , Przejazd 10.

8 Tamże str. 3

9 Tamże str.3

10 Czytaj w tym ujęciu: - współpraca

11 R. Dalecki. Armia „Karpaty” w wojnie 1939 roku. Wydawnictwo Libra . Rzeszów 2009 .

12 Jerzy Prochwicz. Powstanie Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień – grudzień 1945 r. Studia z dziejów wojskowości . t. V, 2016 r.

13 Pismo IPN nr BUW – 941-363(3) / 18 z dnia 2 marca 2019

14 Za prof. Andrzejem Zapałowskim